Vĩnh Long tự hào gốm đỏ

Từ cầu Mỹ Thuận, nơi con sông Cổ Chiên tách ra từ sông Tiền đến sông Măng Thít, du khách sẽ thấy hơn 1.000 lò gốm được xây dựng gần nhau trông giống như một thành phố cổ.

Trong hơn một thế kỷ, người dân địa phương ở Vĩnh Long đã biết cách sử dụng đất sét trên bờ sông Cổ Chiên để làm đồ gốm gia đình. Sau đó họ phát triển nghề thủ công và thành lập khu vực chuyên sản xuất gạch ngói lớn nhất ở đồng bằng sông Cửu Long. Trong những năm 1980, người dân bắt đầu sản xuất các sản phẩm gốm sứ gia đình và nghệ thuật.

Làng gạch trải dài hơn 30km thuộc thành phố Vĩnh Long, huyện Long Hồ và Mang Thít. Khi nghề làm gạch thủ công truyền thống ở đây còn thịnh, mỗi nhà có đến hai, ba miệng lò. Đến mùa nung các cột khói trắng ngút trời, mang đến cuộc sống no đủ cho người dân nơi đây.

Tuy nhiên, cũng như những làng nghề thủ công truyền thống khác, qua thời gian, khi các kỹ thuật và hệ thống lò công nghệ cao được đầu tư thì các lò gạch truyền thống dần đi vào quên lãng. Hiện nay, dọc kênh Thầy Cai, Mang Thít vẫn còn hàng trăm lò gạch ngày nào san sát nhau đã rêu phong, nhìn từ trên cao trong giống như tòa lâu đài cổ trong truyện cổ tích.

 

Người thợ làm gốm

Nghề gốm Cổ Chiên tiếp bước….

Dù là đứa con tinh thần sinh sau đẻ muộn nhưng nghề gốm ở Vĩnh Long lại có nét độc đáo riêng đó là dòng gốm không men. Không có màu đỏ ói như gạch mà gốm nơi đây có màu đặt trưng, màu của rơm rạ, đặc biệt đất Vĩnh Long chỉ kết khối ở 900 độ C. Gốm đất Vĩnh Long với màu tự nhiên đặt trưng này đã trở thành dòng sản phẩm được nhiều người ưa chuộng, kể cả khách quốc tế.

Không chỉ ấn tượng bởi màu gốm Cổ Chiên, còn có công trình kiến trúc đặc sắc là nhà gốm. Ngôi nhà được xây dựng bởi chính đôi bàn tay tài hoa của người thợ gốm, với sự đầu tư tỉ mỉ, toàn bộ ngôi nhà, từ mái, hàng rào, tường đến những vật dụng bên trong đều hoàn toàn bằng gốm. Thoạt nhìn ngôi nhà trông rất dễ vỡ nhưng lại rất chắc chắn và hòa quyện sắc màu.

Từ một làng nghề thủ công trở thành một điểm du lịch hấp dẫnTừ một làng nghề thủ công trở thành một điểm du lịch hấp dẫn

Qua thời gian, dù là làng nghề truyền thống nào cũng sẽ thay đổi diện mạo, giờ đây người thợ không còn nung gốm bằng lò than thủ công như trước mà thay bằng lò gas, sấy sản phẩm bằng điện. Có nhiều người đã bỏ nghề vất vả này để chuyển sang hình thức kinh doanh mới… Và rồi Vĩnh Long mất dần đi vẻ lặng lẽ ngày nào.

Hy vọng rằng, chính quyền sẽ tìm ra cách để duy trì hoạt động kinh doanh gốm sứ, để những nghệ nhân sẽ tiếp tục bám trụ với nghề. Đây không chỉ là kế sinh nhai mà còn là hoạt động bảo tồn những nét đặc sắc văn hóa của dân tộc.